Народны каляндар

7 студзеня – першы дзень Каляд. Пачыналі хадзіць калядоўшчыкі, насілі "звязду", паказвалі батлейку. Спыняліся ля кожнага двара, спявалі песні, скакалі пад скрыпачку і бубен, выконвалі велічальную песню гаспадарам дома з самымі шчодрымі пажаданнямі.

1 169

Народны каляндар. 7 студзеня – Каляды

6 студзеня – Пярэдадне Каляд. У гэты дзень за сталом варажылі, выцягваючы з-пад абруса сцябліны пакладзенага папярэдне сена.

530

Народны каляндар. 6 студзеня – пярэдадне Каляд

У старыя часы раніцай 5 студзеня абавязкова пяклі аладкі, заварочвалі ў палатняную анучу, неслі ў хлеў і кармілі імі хатнюю жывёлу.

905

Народны каляндар. 5 студзеня з раніцы пяклі аладкі

4 студзеня ў нашых продкаў была Настасся. Праз суровыя маразы мінулых гадоў казалі пра гэты дзень так: "Настасся ўзоры шые".

871

Народны каляндар. 4 студзеня гатавалі кашу для цяжарных

3 студзеня па народным календары імяніны у Міхаіла, Ульяны, Мікіты, Пятра, Сяргея, Лявона. Лічыўся днём зберажэння хатняй жывёлы і птушак.

942

Народны каляндар. 3 студзеня нікому нельга зычыць здароўя

2 студзеня па народным календары імяніны ў  Антона і Івана. У гэты дзень, па народным павер'і, трэба было трэсці дрэвы, каб ураджай добры быў.

720

Народны каляндар. 2 студзеня трэслі дрэва

1 студзеня па народным календары імяніны ў Васіля, Іллі, Цімафея, Рыгора. Нашы продкі ў гэты дзень глядзелі на першае ў годзе начное неба: калі шмат зорак, то будзе добры ўраджай ягад у лесе.

1 275

Народны каляндар. 1 студзеня пазбягалі бруднай працы

31 снежня па народным календары быў Мадэст – заступнік жывёлы. У гэты дзень назіралі за прыродай: якое надвор'е перад Новым годам – такое будзе і перад Пятром.

983

Народны каляндар. 31 снежня дзеці апляталі ножкі стала

30 снежня па народным календары імяніны ў Агея і Феафаніі. Нашы продкі ў даўнія часы мелі такую прыкмету: калі ў гэты дзень моцны мароз, то ён прастаіць да Вадохрышча (Хрышчэнне, 19 студзеня).

1 452

Народны каляндар. Якое 30 снежня, такі і красавік

29 снежня па народным календары імяніны ў Агея і Феафанія. Нашы продкі ў даўнія часы мелі такую прыкмету: калі ў гэты дзень моцны мароз, то ён прастаіць да Вадохрышча (Хрышчэнне).

867

Народны каляндар. Якое 29 снежня, такі і красавік

28 снежня па народным календары імяніны ў Паўла, Сцяпана, Трыфана. У гэты дзень была такая традыцыя: ранкам гаспадары выносілі распаленыя вуглі ў вядры і ставілі ці высыпалі пасярод гароду ў снег.

708

Народны каляндар. 28 снежня ад хаты адганялі ўсялякае ліха

27 снежня па народным календары імяніны ў Ларыёна, Мікалая і Філімона. У некаторых мясцінах верылі, што ў гэты дзень нячысцікі ходзяць па дварах і шкодзяць людзям.

923

Народны каляндар. 27 снежня вызначае надвор'е на люты

26 снежня па народным календары імяніны ў Аляксандра, Аляксея, Аркадзя, Арсеня, Арэста, Васіля, Гаўрылы, Германа, Емяльяна, Івана, Мікалая, Настассі, Рыгора, Уладзіміра, Якуба, Яўгена.

1 246

Народны каляндар. 26 снежня праводзілі абрад для абароны жытла ад няшчасцяў

25 снежня па народным календары імяніны ў Аляксандра і Спірыдона. Раней гэты дзень называлі Спірыдон Сонцаварот. Нашы продкі лічылі, што ў гэты дзень адбывалася сімвалічнае нараджэнне новага дня і новага года.

900

Народны каляндар. 25 снежня – Спірыдон Сонцаварот

24 снежня па народным календары імяніны ў Вікента, Данілы, Емяльяна, Лукі, Лявона, Мікалая, Нікана, Пятра, Феафана, Цераха, Яна.

762

Народны каляндар. 24 снежня распальвалі вогнішчы

23 снежня па народным календары – імяніны ў Аляксандра, Аляксандры, Аляксея, Анатоля, Ангеліны, Аўдоцці, Ганны, Рыгора, Івана, Канстанціна, Лаўрэна, Міхала, Мікалая, Пятра, Сяргея, Сцяпана, Таццяны, Тэклі, Хамы, Якуба, Яўгена.

665

Народны каляндар. 23 снежня назіралі за сарокамі

22 снежня па народным календары імяніны ў Аляксандра, Васіля, Ганны, Сцяпана, Уладзіміра. Раней гэты дзень называлі Ганна Зімовая.

970

Народны каляндар. 22 снежня выконвалі абрад "пераварочвання"

21 снежня па народным календары імяніны ў Анфісы, Вікторыі, Кірыла, Сяргея. Раней гэты дзень называлі Анфіса-майстрыха, Анфіса-рукадзельніца.

670

Народны каляндар. 21 снежня варажылі з дапамогай іголкі

20 снежня па народным календары імяніны ў Антося, Васіля, Галакціёна, Ігната, Ільва, Міхала, Нічыпара, Паўла, Пятра, Рыгора, Сяргея, Яна.

637

Народны каляндар. 20 снежня – канец святам

19 снежня па народным календары – Мікола-зімовы. У народзе лічылі, што менавіта Мікола выступае пачынальнікам сапраўднай зімы: "да Міколы няма зімы ніколі".

836

Народны каляндар. 19 снежня – Мікола

18 снежня па народным календары імяніны ў Генадзя, Захара, Іллі, Савы, Сяргея. Гэты дзень, як і Варварын, лічыўся "бабскім".

671

Народны каляндар. 18 снежня – "бабскі дзень"

17 снежня па народным календары імяніны ў Аляксандра, Аляксея, Настассі, Барбары (Варвары), Васіля, Генадзя, Змітра, Кацярыны, Івана, Кіры, Мікалая, Ульяны.

497

Народны каляндар. 17 снежня – ляпілі з цеста рогі і капыты

16 снежня па народным календары імяніны ў Андруся, Ахрэма, Гаўрылы, Івана, Мікалая, Савы, Юр'я, Хведара. Раней гэты дзень называлі Іван Маўчальнік – нашы продкі верылі, што той, хто будзе нешматслоўным у гэты дзень, абавязкова стане паспяховым у бліжэйшы час.

652

Народны каляндар. 16 снежня трэба болей маўчыць і меней гаварыць

15 снежня па народным календары імяніны ў Аляксея, Андруся, Апанаса, Барыса, Веры, Змітра, Івана, Кірылы, Кастуся, Кузьмы, Маргарыты, Марыі, Мацея, Матроны, Міры, Мойсея, Мікалая, Паўла, Сяргея, Сцяпана, Тамары, Уладзіміра, Хведара.

728

Народны каляндар. 15 снежня лічыўся нешчаслівым

14 снежня па народным календары імяніны ў Змітра, Навума, Парфіра. Нашы продкі ў даўнейшыя часы імкнуліся з гэтага дня вучыць грамаце дзяцей.

715

Народны каляндар. 14 снежня пачыналі вучыць дзяцей

13 снежня па народным календары імяніны ў Андруся (Андроса, Андрэя) ды Івана. Лічылася дзявочым святам, таму народная традыцыя захавала нямала абрадаў, гульняў і прыкмет на гэты дзень.

582

Народны каляндар. 13 снежня слухалі ваду

12 снежня па народным календары імяніны ў Данілы, Дзяніса, Мікалая, Парамона, Сергея, Хведара, Яна. Раней гэты дзень называлі Парамон Зорнік.

558

Народны каляндар. 12 снежня – глядзець на ранішнюю зару

11 снежня па народным календары імяніны ў Аляксея, Андруся, Васіля, Ганны, Данілы, Кастуся, Мікалая, Паўла, Пятра, Праскоўі, Рафала, Рыгора, Серафіма, Сяргея, Сцяпана, Хведара, Цімоха, Яна.

538

Народны каляндар. 11 снежня – дзень птушкі сойкі

10 снежня па народным календары імяніны ў Аляксея, Андруся, Барыса, Васіля, Гаўрылы, Змітра, Мікалая, Нікана, Рамана, Серафіма, Сяргея, Уладзіміра, Усевалада, Хведара, Тэклі, Якуба, Яна.

469

Народны каляндар. 10 снежня пачыналі падлёдную лоўлю рыбы

9 снежня па народным календары імяніны ў Апанаса, Васіля, Юр'я, Данілы, Іллі, Інакента, Міхала, Назара, Мікалая, Пятра, Ціхана, Юліяна, Якуба, Яна.

716

Народны каляндар. 9 снежня – свята апекуна жывёл